خود راه انداز
در بازار برق ایران به منظور کاهش مدت زمان بازیابی شبکه اصلی برق کشور، به مالکان نیروگاه‌هایی که دارای قابلیت خودراهاندازی هستند، بابت ارائه این خدمات پرداخت انجام میشود. واحدهایی که در هر نیروگاه دارای قابلیت خودراهاندازی هستند و نیز تعداد واحدهای خودراه‌انداز در هر نیروگاه که بر اساس برنامه بازیابی شبکه مورد نیاز است، توسط مرکز کنترل تعیین و به مدیر بازار برق اعلام می‌شوند. بر اساس رویه مدیریت خدمات جانبی خودراهاندازی مصوب جلسه 302 هیأت تنظیم بازار برق، به منظور حفظ آمادگی و حصول اطمینان از صحت عملکرد خودراهاندازی واحدهای دارای این قابلیت، این واحدها به صورت ادواری توسط مرکز کنترل مورد آزمون قرار می‌گیرند و پرداخت به نیروگاه بابت ارائه این خدمات مشروط به موفق بودن نتیجه آزمون است. همچنین کیفیت عملکرد در زمان اجرای آزمون و نیز اولویت نیروگاه دارای قابلیت خودراهاندازی با توجه به ملاحظات برنامه بازیابی شبکه، در پرداخت بابت ارائه این خدمات موثر است. در صورتی‌که نتیجه آزمون نیروگاه ناموفق باشد، در ماه اجراي این آزمون و تا زمان آزمون بعدي پرداخت بابت خدمات خودراه اندازی به نیروگاه انجام نمی‌شود و با ضریبی که متناسب با تعداد ماههای پرداخت شده به نیروگاه در ماههای قبل میباشد، از محل درآمد آمادگی نیروگاه در ماه اجرای آزمون برگشت داده میشود.
کنترل فرکانس
در بازار برق ایران به نیروگاهها بابت ارائه خدمات جانبی کنترل فرکانس اولیه پرداخت انجام میشود. براساس رویه کنترل فرکانس مصوب جلسه 283 هیأت تنظیم بازار برق، مشارکت کلیه واحدهای نیروگاهی با ظرفیت نامی بیش از 50 مگاوات در ارائه خدمات کنترل فرکانس اولیه اجباری است.
واحدهای نیروگاهی با ظرفیت کمتر نیز در صورت اعلام آمادگی و تأیید مرکز می‌توانند در ارائه خدمات کنترل فرکانس مشارکت نمایند. پرداخت به واحدها، با توجه به کمیت و کیفیت ارائه این خدمات انجام می شود. در رویهی مذکور، حداقل الزاماتی از جمله محدودهی دروپ و باند مرده فرکانسی برای ارائه این خدمات توسط مرکز کنترل تعیین شده است که در صورت برآورده‌شدن، واحد مشمول پرداخت میشود. از نکات قابل توجه در این رویه، تمایز مناسب بین واحدها بر اساس دروپ و تاثیر آن در مبلغ پرداختی به نیروگاه برای ارائه این خدمات است.
پرداخت به واحدها بابت ارائه خدمات کنترل فرکانس اولیه شامل دوبخش میباشد: پرداخت بابت توانایی ارائه خدمات کنترل فرکانس (پرداخت ثابت) و پرداخت بابت فعال شدن گاورنر واحد و بر اساس کیفیت ارائه خدمات (پرداخت متغیر).
توان راکتیو
در حال حاضر، این خدمت با رویکرد خارج از بازار و از طریق قراردادهایی بین ISO و ژنراتورها در سیستم تامین میشود. در IREMA ، مانند بسیاری دیگر از بازارها، تأمین انرژی راکتیو در باند اجباری الزامی است که این باند متناسب با تامین توان راکتیو با ضریب قدرت 0.9 پسفاز و 0.95 پیش فاز است. لازم به ذکر است که در باند اجباری هیچ نوع پرداختی صورت نمی گیرد. در باند قراردادی، که خارج از باند اجباری تعریف میشود، دو نوع پرداختی وجود دارد: آمادگی و انرژی. صرف نظر از میزان توان راکتیوی خریداری شده، پرداخت آمادگی بر اساس میزان باند قراردادی و نرخ تنظیم شدهای که توسط IERB تعیین می شود صورت می پذیرد. مبلغ پرداختی مربوط به انرژی نیز براساس توان راکتیوی است که بصورت واقعی در باند قراردادی جذب و یا تولید می شود. همچنین ژنراتورها در صورت تامین توان راکتیو تولیدی/ جذبی بیش از باند قراردادی و بر اساس تقاضای بهره بردار سیستم مشمول پرداخت اضافی نیز خواهند شد.